THÚ CHƠI HI - END

Hôm vừa rồi về Hải Phòng  gặp lại cậu bạn học thời phổ thông. Hắn hồ hởi: hôm nay mày đi nhậu với tao, tao có mời mấy tay dân chơi Audiophile. Sẵn có máu thích nghe nhạc và hâm mộ hi-end mình nhận lời ngay. Sau chầu nhậu cả bọn về nhà một thành viên để "mục sở thị" dàn hi-end và thưởng thức âm thanh của nó.  Quả là quá sức tưởng tượng...

Xin mượn bài sưu tầm dưới đây để nói rõ hơn:

Muốn chơi hi-end Phải độc thân!

Một dân chơi âm thanh hi-end uy tín – một nhà trí thức có địa vị trong xã hội – sau nhiều năm “dấn thân” vào thú thú chơi âm thanh đỉnh cao đã cay cú tuyên bố “Chơi âm thanh hi-end phải bất nhân, bất nghĩa”. Tất nhiên, câu nói này hơi quá, nhưng sự thực cũng… gần gần như vậy.

Tiền tỉ cho một bộ dàn hi-end

Bộ dàn hi-end tuy cũng dùng để thưởng thức âm nhạc trong gia đình nhưng nó hoàn toàn khác với các thiết bị âm thanh thông dụng. Các thiết bị nghe nhạc hi-end đều được làm thủ công hoặc bán thủ công, ráp từng món theo sở thích nên vô cùng đắt. Dây loa cũng bằng vàng, cũng hiệu nọ hiệu kia, Kimber với lại BMI Piranha. Đầu đọc CD phải có preamp bóng đèn, đại loại như hiệu Audioromy. Bộ chuyển tín hiệu digital/analog thì MHZS cho phép xử lý tín hiệu ở chất lượng cao nhất 24bit/192KHz. Ampli thì phải cỡ RudiStor RR88, bóng đèn cả chùm sáng long lanh. Loa thì khỏi nói, hằng hà sa số chủng loại, tên gọi, tên nào nghe cũng sáng choang, như Vienna Acoustics, Usher Audio, Isophon…

Theo lời dân hi-end thì dàn máy nghe của họ có đáp tuyến tần số rất rộng, đồng thời hòa quyện được các dải tần tốt nên âm thanh mềm mại, ngọt, nghe rõ từng nhạc cụ nhưng không rời, “tơi” hẳn ra như loa monitor phòng thu mà quyện chặt với nhau. Dàn hi-end phản ánh được “vị trí” âm thanh một cách hoàn hảo, nhắm mắt lại là tưởng tượng ra được chỗ đứng của từng người trong dàn nhạc, trước sau, trái phải, lớp lang rõ ràng.

Với những tính năng tuyệt vời như thế, giá cả của một giàn hi-end cứ gọi là cao ngất trời. Có thể tưởng tượng được không, đôi dây loa của Karma  loại kha khá (kha khá thôi, chứ không phải là loại luxury) đã có giá… 30.000USD, ngang giá với một chiếc ôtô loại ngon lành. Một cặp loa của West Lake Audio thường thường bậc trung cũng trên 200.000 USD. Tất nhiên, như vậy thì một bộ giàn âm thanh có giá rất kinh hoàng, thường từ cả trăm nghìn USD tới... không tưởng tượng nổi.

Hiện nay, trên thế giới, bộ giàn hi-end đắt nhất đang được chào bán với giá 2 triệu USD. Sếp thứ hai là bộ giàn 101 X–Treme luxury của hãng MBL có giá 1 triệu USD, tức là gần 18 tỉ đồng. Với giá cả này thì những đệ tử của hi-end trên thế giới cũng ở xa mà ngó thôi, nhưng “một người Việt Nam đã ẵm nó về nhà mình ở Hà Nội. Tiếp đến, hai bộ giàn giá nửa triệu USD cũng đã thuộc về hai người yêu thích âm thanh đỉnh cao Việt Nam khác”, một người chơi hi-end có uy tín tiết lộ.

ở Việt Nam, các chương trình hòa nhạc không được tổ chức thường xuyên, nên người yêu âm nhạc rất ít được nghe trực tiếp trong các buổi hòa nhạc. Vậy nên những người nghiền âm nhạc đỉnh cao chỉ có cách tìm đến với các dàn âm thanh hi-end.

Tuy nhiên, với giá cả như vậy, phần lớn người chơi hi-end ở Việt Nam đều dùng những bộ dàn đã qua sử dụng. Họ chơi đồ hi-end second-hands không phải vì hoài cổ hay vì muốn độ hàng theo cá tính… mà bởi giá đồ cũ thì thấp hơn giá đồ mới, phù hợp với túi tiền của họ hơn. Đó là những bộ giàn do giàn từ các studio thải ra, hoặc được đem về từ các chợ đồ cũ ở Mỹ, Nhật Bản, Singapore, Hồng Kông… Giá một bộ giàn hi-end second-hands khoảng 1.500 – 3.000 USD cho một bộ trung bình và khoảng 10.000 USD cho một loại luxyry. ấy là chưa kể mua được một bộ dàn hi-end thì phải sắm được cái cho nó chạy, đó là những đĩa âm thanh dành riêng cho loại máy này. Những đĩa nhạc này được sản xuất ở nước ngoài và giá không bao giờ dưới 20 USD. So với một bộ dàn hi-end thì cái giá một đĩa kia là muỗi, nhưng khổ cái là một người chơi hi-end muốn nghe đã tai nên bao giờ cũng phải có cả trăm đĩa như vậy trong nhà.

Nghệ sĩ phải tránh xa hi-end

Vậy nên không có gì lạ khi ở Việt Nam, lượng người chơi hi-end không nhiều, số người chơi hi-end vẫn vào hàng hiếm so với các thú chơi khác. ở Việt Nam, chỉ có một câu lạc bộ duy nhất của những người thích âm thanh hi-end là Câu lạc bộ Âm thanh Hà Nội (Hanoi Audio Club), được thành lập từ năm 2005 và ở thời gian đầu khi thành lập, câu lạc bộ chỉ có 4 thành viên, gồm chủ tịch là anh Lê Quốc Huy (còn gọi là Huy Bác Cổ) và 3 thành viên sáng lập là nhạc sĩ Phạm Quang Minh, anh Nguyên Tuấn Anh (còn gọi là Tuấn Gồ Ghề) và anh Bùi Kim Trường (còn gọi là Trường Con) – chủ hãng taxi Phù Đổng. Đến nay, câu lạc bộ đã có rất nhiều thành viên không chính thức, trong đó có những người nổi tiếng, như: nhạc sĩ Ngọc Đại, nhiếp ảnh gia Phương Hồng Khánh, họa sĩ Minh Đỉnh, NSND Đào Trọng Khánh, nhạc sĩ Thụy Kha…

Anh Lê Quốc Huy, Chủ tịch Câu lạc bộ này cho biết, “ở Hà Nội, có khoảng 100 người chơi đồ âm thanh hi-end. ở thành phố Hồ Chí Minh, số người chơi gấp 10 lần ở Hà Nội. Ngoài ra, ở các thành phố lớn, như Hải Phòng, Đà Nẵng, Vũng Tàu… đều có”.

Người chơi hi-end ở Việt Nam cũng có đủ thành phần nghề nghiệp, từ nhạc sĩ, họa sĩ, đạo diễn tới bác sĩ, doanh nhân… 

Mỗi người đến với hi-end bằng một con đường khác nhau và để “chơi” được hi-end cũng khá nhọc nhằn. Như anh Huy, Chủ tịch Câu lạc bộ Âm thanh Hà Nội thì từ nhỏ, an đã thích các dàn máy. Ngay sau khi đất nước thống nhất, anh lên tàu vào TP Hồ Chí Minh học nghề sửa chữa điện tử rồi quay về mở cửa hàng bán các loại máy nghe nhạc, còn bây giờ, anh chỉ bán các bộ dàn âm thanh hi-end và cửa hàng của anh là một trong những cửa hàng hi-end có uy tín ở Việt Nam.

Để chơi được những bộ giàn này, anh Huy phải tự học cách hiểu âm nhạc, chính xác là hiểu dòng nhạc bác học. Bởi dàn máy hi-end được tạo ra để nghe nhạc cổ điển. Công cuộc mày mò tự học cũng công phu và vất vả. Anh kết bạn với các nhạc sĩ, tự học tiếng Anh để đọc được sách nước ngoài về âm nhạc, về hi-end… Việc học hành này của anh trên trang giấy chỉ mô tả vài dòng vậy thôi, nhưng anh đã học mất nhiều năm, cóp nhặt rất nhiều kiến thức để được như ngày hôm nay – giới hi-end Việt Nam nhắc đến tên anh với lòng trân trọng.

Người khác như nhạc sĩ Ngọc Đại. Anh đến với hi-end như một tất yếu, vì anh là nhạc sĩ, anh yêu thích âm nhạc. Hiện nay, nhạc sĩ Ngọc Đại cũng đang sở hữu một bộ dàn hi-end kha khá.

Bên cạnh những người yêu âm thanh hi-end nghiêm túc trên, lại cũng có người chơi hi-end như một thú chinh phục. Giới chơi hi-end Hà Thành vẫn nhắc đến một thanh niên tên là C (xin được dấu tên), mới ngoài 20 tuổi. C. có thú vui là cứ có bộ dàn hi-end nào mới ra là phải tìm cách có bằng được. Kết quả là hiện nay, C. sở hữu tới mấy bộ dàn hi-end mà mỗi bộ tới hơn tỉ đồng. Tuy nhiên, C. không được giới hi-end phục, vì C. không tự kiếm ra những đồng tiền đó, mà do mẹ cho và C. bị nhận xét là “chơi theo bầy đàn, thiếu tai thẩm nhạc”.

Nói chung, cũng như nhiều thú chơi khác, người ta đến với hi-end theo nhiều con đường khác nhau. Tuy nhiên, hi-end Việt Nam có một điểm khá lạ, điểm lạ đó nằm ở thành phần những người chơi hi-end. Thường thì với yêu cầu phải có nhạc cảm tinh tế mới thích và chơi được đồ hi-end, ai cũng cho rằng như vậy thì giới nghệ sĩ phải chiếm tỉ lệ nhiều trong những người chơi hi-end ở Việt Nam. Nhưng sự thực lại khác xa. “Nghệ sĩ chơi hi-end ở Việt Nam rất ít. Phần nhiều những người chơi hi-end ở Việt Nam là quan chức đã về hưu, hoặc doanh nhân thành đạt”, một người chơi hi-end có tiếng ở Việt Nam tiết lộ. Lý do của tỉ lệ lạ này là “nghệ sĩ lấy đâu ra hàng chục nghìn USD, hàng trăm nghìn USD, thậm chí là hàng triệu USD để chơi hi-end”.

“Trong ba người Việt Nam sở hữu bộ những giàn hi-end giá kinh hoàng được kể trên thì chỉ có một người là doanh nhân, hai người còn lại đều là… cán bộ nhà nước”, người chơi hi-end uy tín trên cho biết.

Lừa vợ, dối mẹ để mua hi-end

Với mức thu nhập hiện nay ở Việt Nam thì để sở hữu một bộ dàn hi-end là việc… gian nan vất vả. Vì phải làm việc cật lực và tích luy lâu dài mới mua được món đồ mình yêu thích. Tuy nhiên, Nhưng với những kẻ nghiện ngập âm thanh trung thực thì họ sẽ nghĩ ra bất cứ cách gì thoải lòng mong ước của mình. Chẳng thế mà dân chơi hi-end Hà Nội vẫn cười cười kể với nhau chuyện anh H. (xin được giấu tên) đã vay vàng (tiền dưỡng già) của mẹ già rồi vụng trộm vợ đi mua bộ dây loa hàng nghìn USD về. Không cần phải kể thì cũng biết sau đó, anh gặp… sóng gió với vợ thế nào.

Lại có anh N. (cũng xin giấu tên) không cho con đi học ở các trường quốc tế, vì muốn dành tiền... mua dàn âm thanh hi-end mơ ước.

Anh K. mê hi-end đã có một mẹo rất “hay”. Khi đi cùng vợ ở nước ngoài, cứ say mê ngắm nhìn một bộ dàn hi-fi (hi-fi là bộ dàn âm thanh cho chất lượng âm thanh thấp hơn hi-end nhiều và giá cao nhất cũng chỉ khoảng vài nghìn USD) đã qua sử dụng, giá khoảng vài trăm USD, rồi thiết tha nói với vợ là mình ước có bộ giàn này. Vợ thấy không đắt lắm, xuất tiền ra mua tặng chồng. Anh K. mang bộ dàn này về nhà, rồi từ đó, thỉnh thoảng lại thay cái này, đổi cái kia và cuối cùng, bộ dàn hi-fi thường thường thành bộ giàn  hi-end đỉnh cao với giá cả trăm ngàn USD cả. Anh K. nói với vợ rằng anh chỉ đổi qua lại với bạn bè, không phải thêm tiền mua bán gì nên vợ anh tin. Vả lại vợ anh K. như nhiều phụ nữ khác, không hiểu gì về máy móc kĩ thuật, cứ nghĩ những bộ dàn sau này của chồng có giá cũng tương tự như bộ giàn đầu tiên mình mua tặng chồng, nên mặc chồng muốn trao đi đổi lại, chỉ cần chồng vui. Kết quả là Anh K. phải thường xuyên đề phòng ngay cả khi tiếp những “con nghiện” hi-end như mình – cái thú của dân nghiền hi-end là phải tụ tập lại, cùng nghe âm thanh rồi cùng tán thưởng với nhau mới vui - khi vợ không có nhà, nhưng khi nói tới giá cả những bộ dàn của mình, anh và khách cũng phải nói nhỏ, vì sợ… cô giúp việc nghe được, về mách với vợ.

Chẳng thế mà anh Huy, chủ tịch câu lạc bộ Âm thanh Hà Nội, từng vui vẻ tuyên bố: “Muốn chơi hi-end phải độc thân!”. Câu này được giới hi-end gật gù tán thưởng. Bởi nhiều người trong số họ đã làm việc cật lực một thời gian dài, đã dành dụm đủ tiền để mua được giàn máy mình mơ ước, nhưng tới lúc đó, vợ họ “bỗng nhiên dở chứng, không cho mua. Tiền vợ quản, vợ không cho thì lấy thế nào được”, một tay nghiền hi-end đau khổ kể và bổ sung thêm: “Hoặc là phải được tự quản lấy tiền mình kiếm ra”.

Đông Mai ANVN1 (07/2009)